Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) gatunki obce i inwazyjne stanowią jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla bioróżnorodności w skali lokalnej i globalnej. Flagowym przykładem jest wiele gatunków żółwi (np. czerwonolicy), które przez lata masowo rozmnażano i rozpowszechniano w wielu krajach na świecie, w tym w Polsce. Proceder ten trwa do dzisiaj i choć odbywa się w mniejszym stopniu, to jego skutki przybierają na sile. Dzieje się tak dlatego, że żółwie porzucane przez znudzonych właścicieli funkcjonują w środowisku przez wiele lat, a niekiedy z sukcesem rozmnażają się, tworząc stabilne populacje. Obce gatunki żółwi stanowią poważne zagrożenie dla lokalnej fauny jako drapieżniki innych zwierząt, np. płazów, źródło patogenów, a także konkurując o zasoby z rodzimym i zagrożonym wyginięciem żółwiem błotnym.
W związku z planowaną nowelizacją krajowych przepisów dotyczących gatunków obcych Towarzystwo Herpetologiczne NATRIX, we współpracy z Fundacją Epicrates i Grupą Traszka rozpoczęło projekt dotyczący rozpoznania rozmieszczenia obcych gatunków żółwi w Polsce. Wiedza na temat występowania tych zwierząt jest niezbędna, aby przeciwdziałać negatywnym skutkom ich obecności w środowisku. Precyzyjne dane o rozmieszczeniu obcych gatunków żółwi w Polsce pozwolą zaplanować program ich odłowu i umieszczania w azylach, a także typować obszary, na których ryzyko ich pojawienia się jest największe.
Jednocześnie obserwacje dotyczące żółwia błotnego pomogą zapobiegać przekształcaniu jego siedlisk i będą wzmacniać ochronę jego stanowisk.
Zachęcamy do współpracy i nadsyłania swoich obserwacji!
Jeśli ankieta poniżej nie wyświetla się, prosimy o kliknięcie w bezpośredni link: https://arcg.is/CyLqv
UWAGA!
W związku z trafiającymi do nas co jakiś czas prośbami o pomoc w sprawie znalezionych i schwytanych przez zgłaszających żółwi, należących do gatunków obcych w faunie Polski, chcielibyśmy wystosować pewne oświadczenie, które — mamy nadzieję — pozwoli szybciej uzyskać odpowiednią pomoc w tym zakresie.
Towarzystwo Herpetologiczne NATRIX nie zajmuje się pomocą w zakresie znalezionych żółwi.
W 2021 roku uczestniczyliśmy w projekcie związanym z pilotażowymi odłowami i stworzeniem kompendium dotyczącego metod odłowu IGO ze środowiska naturalnego — projekt ten zakończył się z momentem przekazania opracowania do zlecającego (GDOŚ):
https://projekty.gdos.gov.pl/kompendia-zwalczania-wybranych-inwazyjnych-gatunkow-obcych
Nie jesteśmy w stanie przejąć znalezionych żółwi, ze względu na kwestie czysto praktyczne: brak nam do tego odpowiednich warunków lokalowych, niezbędnego wyposażenia, środków finansowych na utrzymanie zwierząt oraz nie jesteśmy w stanie zapewnić zwierzętom odpowiedniej opieki weterynaryjnej.
W świetle polskich przepisów to gmina, w której znaleziono zwierzę, jest odpowiedzialna za zajęcie się sprawą. Niestety z tego, co wiemy, wiele z nich nie ma żadnych procedur na wypadek takich sytuacji (np. taka sytuacja ma miejsce we Wrocławiu, gdzie problem ze znalezionym przez mieszkańca zwierzęciem jest przerzucany jak gorący kartofel).
STANOWISKO ŻÓŁWI NALEŻY ZGŁOSIĆ DO GMINY ZGODNIE Z INSTRUKCJĄ.
W przypadku znalezienia żółwia możemy jedynie polecić bezpośrednie skontaktowanie się z:
Fundacja Epicrates
Łowca Obcych
gdzie są fachowcy w zakresie opieki nad zwierzętami egzotycznymi oraz procedur związanych z obcymi gatunkami żółwi.
Informacja dla osób z Wrocławia i okolic: od 2021 roku wnioskujemy do gminy Wrocław o zapewnienie azylu dla obcych gatunków żółwi, niestety wciąż (2023 rok) bez pozytywnego efektu. W lipcu 2023 wysłaliśmy maila do Wydziału Środowiska UM Wrocław z prośbą o informację gdzie kierować osoby, które zgłaszają się ze znalezionymi na terenie gminy żółwiami należącymi do IGO. Jeżeli tylko dostaniemy odpowiedź — niezwłocznie poinformujemy.
