Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) gatunki obce i inwazyjne stanowią jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla bioróżnorodności w skali lokalnej i globalnej. Flagowym przykładem jest wiele gatunków żółwi (np. czerwonolicy), które przez lata masowo rozmnażano i rozpowszechniano w wielu krajach na świecie, w tym w Polsce. Proceder ten trwa do dzisiaj i choć odbywa się w mniejszym stopniu, to jego skutki przybierają na sile. Dzieje się tak dlatego, że żółwie porzucane przez znudzonych właścicieli funkcjonują w środowisku przez wiele lat, a niekiedy z sukcesem rozmnażają się, tworząc stabilne populacje. Obce gatunki żółwi stanowią poważne zagrożenie dla lokalnej fauny jako drapieżniki innych zwierząt, np. płazów, źródło patogenów, a także konkurując o zasoby z rodzimym i zagrożonym wyginięciem żółwiem błotnym.
W związku z planowaną nowelizacją krajowych przepisów dotyczących gatunków obcych Towarzystwo Herpetologiczne NATRIX, we współpracy z Fundacją Epicrates i Grupą Traszka rozpoczęło projekt dotyczący rozpoznania rozmieszczenia obcych gatunków żółwi w Polsce. Wiedza na temat występowania tych zwierząt jest niezbędna, aby przeciwdziałać negatywnym skutkom ich obecności w środowisku. Precyzyjne dane o rozmieszczeniu obcych gatunków żółwi w Polsce pozwolą zaplanować program ich odłowu i umieszczania w azylach, a także typować obszary, na których ryzyko ich pojawienia się jest największe.
Jednocześnie obserwacje dotyczące żółwia błotnego pomogą zapobiegać przekształcaniu jego siedlisk i będą wzmacniać ochronę jego stanowisk.
Zachęcamy do współpracy i nadsyłania swoich obserwacji!
Jeśli ankieta poniżej nie wyświetla się, prosimy o kliknięcie w bezpośredni link: https://arcg.is/CyLqv
UWAGA!
W związku z trafiającymi do nas co jakiś czas prośbami o pomoc w sprawie znalezionych i schwytanych przez zgłaszających żółwi, należących do gatunków obcych w faunie Polski, chcielibyśmy wystosować pewne oświadczenie, które — mamy nadzieję — pozwoli szybciej uzyskać odpowiednią pomoc w tym zakresie.
Towarzystwo Herpetologiczne NATRIX nie zajmuje się pomocą w zakresie znalezionych żółwi.
W 2021 roku uczestniczyliśmy w projekcie związanym z pilotażowymi odłowami i stworzeniem kompendium dotyczącego metod odłowu IGO ze środowiska naturalnego — projekt ten zakończył się z momentem przekazania opracowania do zlecającego (GDOŚ):
https://projekty.gdos.gov.pl/kompendia-zwalczania-wybranych-inwazyjnych-gatunkow-obcych
Nie jesteśmy w stanie przejąć znalezionych żółwi, ze względu na kwestie czysto praktyczne: brak nam do tego odpowiednich warunków lokalowych, niezbędnego wyposażenia, środków finansowych na utrzymanie zwierząt oraz nie jesteśmy w stanie zapewnić zwierzętom odpowiedniej opieki weterynaryjnej.
W świetle polskich przepisów to gmina, w której znaleziono zwierzę, jest odpowiedzialna za zajęcie się sprawą. Niestety z tego, co wiemy, wiele z nich nie ma żadnych procedur na wypadek takich sytuacji (np. taka sytuacja ma miejsce we Wrocławiu, gdzie problem ze znalezionym przez mieszkańca zwierzęciem jest przerzucany jak gorący kartofel).
W przypadku znalezienia żółwia możemy jedynie polecić bezpośrednie skontaktowanie się z:
Fundacja Epicrates
Łowca Obcych
gdzie są fachowcy w zakresie opieki nad zwierzętami egzotycznymi oraz procedur związanych z obcymi gatunkami żółwi.
Informacja dla osób z Wrocławia i okolic: od 2021 roku wnioskujemy do gminy Wrocław o zapewnienie azylu dla obcych gatunków żółwi, niestety wciąż (2023 rok) bez pozytywnego efektu. W lipcu 2023 wysłaliśmy maila do Wydziału Środowiska UM Wrocław z prośbą o informację gdzie kierować osoby, które zgłaszają się ze znalezionymi na terenie gminy żółwiami należącymi do IGO. Jeżeli tylko dostaniemy odpowiedź — niezwłocznie poinformujemy.
