Wybrane pomniejsze inicjatywy:
- 2019 rok - obecnie: współpraca z Ogólnopolskim Towarzystwem Ochrony Ptaków Weryfikowanie obserwacji dotyczących płazów i gadów, zgłaszanych do ornitho.pl.
- 2022 rok - projekt "Inwentaryzacja herpetologiczna wybranych zbiorników Stobrawskiego Parku Krajobrazowego", współfinansowany z budżetu Województwa Opolskiego
- 2021 rok - webinar z tworzenia siedlisk płazów i gadów (projekt Miejskie Laboratorium Przyrody)
- 2020 rok: grant Fundacji PKO Banku Polskiego „Opracowanie przyrodniczego geoportalu terenu nieczynnego kamieniołomu w Gogolinie” Projekt realizowany we współpracy z Zakładem Geoinformatyki i Kartografii UWr
- 2020 rok: grant Fundacji Santander w konkursie „Tu mieszkam, tu zmieniam” Tytuł projektu: „Zagrożenia i ochrona ekosystemu dawnego koryta Odry we Wrocławiu - edukacja ekologiczna skierowana do młodzieży szkolnej i mieszkańców Wielkiej Wyspy we Wrocławiu”
- 2019 rok: grant Fundacji Santander w konkursie „Tu mieszkam, tu zmieniam” Tytuł projektu: „Edukacja ekologiczna w praktyce - czynna ochrona ropuchy szarej w dzielnicy Zalesie przy udziale okolicznych mieszkańców i młodzieży szkolnej”
- 2019 rok: konsultacje merytoryczne do projektu „Brzegiem Widawy” (Mikrogrant „NGO w plenerze” Fundacji Wroclife) – pomoc w opracowaniu i poprowadzeniu przyrodniczej trasy rowerowej.
- 2019 rok: konsultacje merytoryczne do tablic edukacyjnych, postawionych z inicjatywy Rady Osiedla Maślice w Parku Rędzińskim we Wrocławiu
- 2018: Inwentaryzacja Fosy Miejskiej we Wrocławiu pod kątem występowania obcych gatunków żółwi
Zawleczenie przez człowieka jest jedną z głównych przyczyn pojawiania się w środowisku gatunków obcych. Wśród polskiej herpetofauny obecnie największy problem stanowią żółwie ozdobne, czyli różne podgatunki Trachemys scripta, które są licznie spotykane zwłaszcza w większych miastach. Wypuszczane do zbiorników wodnych przez nieodpowiedzialnych hodowców od lat stanowią już niemal stały element miejskiej fauny (pierwsze udokumentowane obserwacje pochodzą z 1995 r.) i obecnie w Polsce gatunek ten jest uznany za inwazyjny. Problem ten nie znika nawet pomimo wprowadzenia ograniczeń w handlu i hodowli tymi zwierzętami, ponieważ raz wypuszczone żółwie potrafią przeżyć w naszych warunkach wiele lat. I chociaż nie udokumentowano jeszcze udanych lęgów, to znane są już przypadki składania jaj przez samice i nie można całkowicie wykluczyć istnienia stabilnych, rozmnażających się populacji, zwłaszcza że zmiany klimatyczne dodatkowo temu sprzyjają. Żółwie ozdobne wpływają negatywnie na środowisko poprzez konkurencję z naszym rodzimym żółwiem błotnym (w miejscach, gdzie mogą występować oba te gatunki), drapieżnictwo (wpływ na ryby oraz płazy) oraz jako wektor patogenów i pasożytów.
We Wrocławiu największe skupisko żółwi znajduje się w Fosie Miejskiej, chociaż są one obserwowane także w innych zbiornikach. Aby uzupełnić wieloletnie obserwacje prowadzone z brzegów Fosy, w okresie od maja do października 2018 r. przeprowadziliśmy pilotażowy projekt, którego celem była szczegółowa inwentaryzacja Fosy, wraz z próbą znakowania znalezionych osobników. Po uzyskaniu zgody Zarządu Zieleni Miejskiej przeprowadzaliśmy kontrole polegające na poruszaniu się po Fosie Miejskiej pontonem i obserwacje bezpośrednio z wody. Sprawdziliśmy również wyspę znajdującą się na Fosie pod kątem ewentualnych lęgów. W trakcie kontroli potwierdziliśmy, że w Fosie nadal występują żółwie ozdobne. Liczba osobników obserwowana w trakcie jednorazowej kontroli nie przekroczyła 10 osobników. Niestety ze względu na płochliwość żółwi nie udały się próby ich złapania i znakowania, nie było więc możliwe określenie, jak dużą część stanowiły ponowne obserwacje tych samych osobników. Nie da się więc także precyzyjniej oszacować wielkości populacji, możemy jedynie określić, na podstawie liczby osobników obserwowanych w trakcie jednej kontroli, minimalną liczbę żyjących w Fosie żółwi. Nie stwierdziliśmy prób składania jaj. Pilotaż ten pokazał potrzebę prowadzenia dalszych badań. Aby efektywnie zinwentaryzować całą populację konieczne byłoby zainstalowanie pułapek, które umożliwią odłów i indywidualne oznakowanie żółwi. Chcielibyśmy przeprowadzić taki projekt w przyszłości, o ile tylko nasze zasoby, zarówno finansowe, jak i „ludzkie” (takie działania są czasochłonne i wymagają zaangażowania wielu osób) nam na to pozwolą.
Dodatkowo chcielibyśmy wprowadzić długofalowe rozwiązania, które pozwoliłyby na stałe usunięcie żółwi ze środowiska. Sygnalizowaliśmy potrzebę izolacji i stworzenia azylu (zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1143/2014) w Urzędzie Miasta i obecnie monitorujemy tą kwestię, w oczekiwaniu na wprowadzenie szczegółowych przepisów krajowych w tym zakresie.
Media o nas | My w mediach
- Podcast w "Zwierzyńcu", audycji Radia EMAUS, o gniewoszu plamistym (20 sierpnia 2024)
- Rozmowa (od 41. min) w "Faktach o poranku" dla TVP3 Wrocław o odłowach żółwi inwazyjnych gatunków obcych (23 lipca 2024)
- Wykład "Czy gniewosz naprawdę się gniewa? Opowieści o najbardziej skrytym z polskich węży" (23 maja 2023)
- Audycja w TOK FM "Co się stanie, gdy zabraknie żab?" (10 kwietnia 2023)
- Audycja w TOK FM "Fakty i mity o waranach z Komodo" (1 marca 2023)
- Wywiad dla PAP o sytuacji gniewosza plamistego w Polsce i naszym projekcie (13 sierpnia 2022)
- Materiał o badaniach gniewosza w Teleexpresie TVP (13 maja 2022)
- Audycja Na Synapsach o płazach i gadach we Wrocławiu (15 grudnia 2021)
- Materiał w TOK FM o odłowach żółwi z Fosy Miejskiej (08 listopada 2021)
- Materiał w Faktach TVP3 Wrocław o odłowach żółwi z Fosy Miejskiej (część II) (23 lipca 2021)
- Audycja Na Synapsach o ochronie przyrody Wrocławia (06 października 2021)
- Materiał w Faktach TVP3 Wrocław o odłowach żółwi z Fosy Miejskiej (od 9. minuty) (23 lipca 2021)
- Tekst o żmijach autorstwa dra Stanisława Burego, portal naukadlaprzyrody.pl (19 maja 2021)
- Cykl artykułów na portalu Wroclife o wrocławskiej przyrodzie
- Rozmowa dla Radia Wrocław - Skarby Natury Dolnego Śląska (gniewosz plamisty) (1 czerwca 2020)
- Wypowiedź dla Wroclife.pl na temat zarybiania zbiorników we Wrocławiu w ramach walki z komarami (13 maja 2020)
- Podcast „Dokąd wędrują płazy”, Czwórka. Polskie Radio
- Rozmowa o TH NATRIX w TVP3 Wrocław (materiał od 51. minuty)
- Relacja z zajęć edukacyjnych w Żabnie na srem.naszemiasto.pl
- Wypowiedź dla TVP3 Wrocław o żmijach na Dolnym Śląsku
- Wywiad dla Gazety Wyborczej Wrocław 14.08.2016 „Węże na dolnośląskich łąkach. Co robić, gdy trafi się żmija?”
- Cykl artykułów o płazach i gadach Kopalni Wapienia Górażdże w Tygodniku Krapkowickim w 2015 roku
- Radio Kraków, rozmowa o gniewoszu plamistym (4 lipca 2014 r.)
- Artykuł o gniewoszu plamistym dla portalu naukadlaprzyrody.pl